Powszechnie obserwuje się, że poziomy rozwoju gospodarczego są z grubsza skorelowane z poziomami rozwoju społecznego w krajach na całym świecie. Gospodarka, wzrost, rynek oraz dostępność siły roboczej, kapitału i zasobów naturalnych leżą u podstaw rozwoju społecznego – jednej z najbardziej pożądanej wartości. W większości przypadków rozwój gospodarczy wiąże się z rozwojem społecznym. Jednak rozwój społeczny nie jest jedynie efektem ubocznym wzrostu gospodarczego – stanowi też cel sam w sobie i może być bezpośrednią dyrektywą dla działalności gospodarczej.
Sukces społeczeństwa jest powiązany z dobrem każdego obywatela. Rozwój społeczny to inwestowanie w ludzi – zasadniczo dotyczy przede wszystkim praw człowieka, stosunków władzy, nierówności i możliwości budowania większej równości między jednostkami i grupami w społeczeństwach. Rozwój społeczny to złożony proces, na który wpływ ma wiele czynników. Sposoby mierzenia rozwoju społecznego podlegają dyskusji. Przykładami powszechnie stosowanych wskaźników są stopa bezrobocia, wskaźnik przestępczości, wskaźnik analfabetyzmu oraz statystyki dotyczące średniej długości życia, uczęszczania do szkoły, ubóstwa i innych warunków społecznych.
Jest jednym z głównych celów polityki publicznej. Walczą o niego także różnego rodzaju ruchy społeczne, takie jak instytucje społeczeństwa obywatelskiego. Różnego typu społeczne inicjatywy przyczyniły się znacząco do nadania priorytetu powszechnemu i bezpłatnemu świadczeniu kluczowych usług społecznych. Rozwój społeczny wykracza poza podejścia szczątkowe i instytucjonalne, które w przeszłości dominowały w myśleniu o pomocy społecznej – służy ona nie tylko zapobieganiu patologii, ale przyczynia się do prawdziwego rozkwitu społeczeństwa, dając ludziom moc sprawczą. Do usług kluczowych dla rozwoju społecznego należą przede wszystkim służba zdrowia i powszechny dostęp do edukacji.
Polityka rządowa na poziomie krajowym i światowym powinna dażyć do równoważenia polityk społecznych z dążeniem do ekonomicznego rozwoju. Dane pokazują, że tego typu harmonia jest najbardziej optymalna dla szerokiego społecznego kontekstu. Niezrównoważony rozwój, który ignoruje aspekt społeczny wzrostu gospodarczego, na dłuższą metę okazuje się być niewydajny, prowadząc do niepokojów społecznych i wahań. Obecnie coraz więcej uwagi przyciągają palące problemy społeczne wynikające z zaburzonego rozwoju. Należą do nich np. rosnące gwałtownie nierówności i przyspieszające zmiany klimatu.
Patrzenie na gospodarkę przez pryzmat społecznego rozwoju wiąże się z określonymi rozwiązaniami. Rozwój społeczny oferuje makroperspektywę, która koncentruje się na społecznościach lokalnych, kładzie nacisk na planowaną interwencję mającą na celu wyciąganie ludzi z biedy, promuje inkluzywne i uniwersalistyczne podejście, a przede wszystkim dąży do pogodzenia rozbudowanej polityki społecznej z działaniami na rzecz rozwoju gospodarczego.
Skutki dążenia do społecznego rozwoju w przeszłości są widoczne na pierwszy rzut oka. Nikt nie zaprzeczy, że w porównaniu z sytuacją z sprzed kilku dekad, zwykli ludzie mają dziś wyższe dochody i standard życia, żyją dłużej i zdrowiej, są lepiej wykształceni niż kiedykolwiek wcześniej i mają dostęp do opieki społecznej w stopniu niespotykanym dotychczas w historii. Perspektywa ta może sprawić także, że przyszłość będzie lepsza.